Urtea: 2015
Herrialdea: Euskal Herria
Zuzendaria: Asier Altuna
Film hau drama intimistaren barruan koka genezake. Antzinako euskal gizartearen eta gizarte modernoaren arteko aldea erakusten du, filmari izena ematen dion amama isilaren bidez.
Filma sinbolismoz eta konplexua, ezohikoa eta askotan bideokreazio batetik fikzio-film batetik baino hurbilago dagoen ikus-entzunezko arrisku batez bustita dago. Ez du apaltasunik hizkuntza kriptiko, zerebral eta ez oso konbentzionala aukeratzeko, eta hori, Asier Altunak kontatutako istorioetan beti aberatsa den edukiaren adierazgarria baino ez da. Filmean lirismoa eta isiluneak nagusi dira, Michelangello Antonioniren zinemaren parekoak (bereziki, hain misteriotsuak diren lanekin, esaterako “El eclipse”). Filma Euskadin egindako drama intimistaren lanetatik hurbil dago, hala nola “Vacas” (Julio Médem) lanetik, eta zentzuzko zinemaren alde egiten du. Egileak ikuslearen eta egilearen arteko ohiko harremana alde batera uzten du eta deskribatzen duen lehengo eta oraingo gizarte-paisaiaren kritika gogorra egiten du. Horrela, antzinako eta gaur egungo euskal gizartean elkarbizitza zaila adierazten du.
Edukian kontatzen denak duen indarra nagusi da “Amama” filmaren zuzendariaren lanetan, “Aupa Etxebeste!” filmean (euskal gizarte itxiak kanpora ematen duen irudiaren kritika gogorra) edo “Bertsolari” dokumental zoragarrian (inprobisazioari buruzko ia saiakuntza filmiko bat dena, bertsolarien munduaren inguruko panoramika soil bat baino gehiago) gertatzen den moduan. Bere zinemak plangintzan arrunta dela ematen du, baina ez da batere. Filmak Javier Aguirreren (“Loreak”, “Handia”) argazki-zuzendaritza ederrean du oinarri nagusietako bat, izan ere, Altunaren filmografia osoan bereziki lantzen den atal bat da (ez dugu ahaztu behar teknikari elektriko gisa hasi zela lanean “Justino, un asesino de la tercera edad” filmean adibidez). Filmak bere osotasunean oihartzun handiagoa izan lezakeen arren, eskertzekoa da “Amama” bezalako proiektu hain arriskutsuei aurre egiteko gai diren zinemagileak egotea, izan ere, zinemako pantaila batean oso ohikoa ez den kontzeptuzko hizkuntzaren alde egiten du (Altunaren beste lan batzuetan ere erabiltzen du, baina ez hainbeste; esaterako, “Sarean” film laburrean). Filmaren aktoreen zerrenda ere nabarmentzekoa da (besteak beste Iraia Elias, Amparo Badiola eta Kandido Uranga, “Errementari” filmean protagonista gisa estreinatu aurretik), eta amaierari dagokionez, Euskadin ekoiztutako film batean aspaldi ikusten ez genuen amaierarik mingots eta abstraktuenetako bat du.
